Spijsverteringsklachten. Oorzaken en 7 praktische tips

8 mei 2020
spijsverteringsklachten

Wist je dat een mens 10 keer zoveel bacteriële cellen als mensen cellen heeft? Toch worden de bacteriën vaak over het hoofd gezien en worden ze snel als ‘vies’ beschouwd. Dat is jammer en niet nodig, wat ze zijn ontzettend belangrijk voor je gezondheid. Een groot deel van de bacteriën bevindt zich in de darm. Daarom zeggen we vaak dat een goede gezondheid begint in de darmen. 

Mensen denken dat spijsverteringsklachten op te lossen zijn door het verbeteren van alleen het voedingspatroon. Dit is alleen niet de juiste volgorde. De uitspraak ‘’je bent wat je eet’’, klopt toch niet helemaal. Je bent namelijk niet wat je eet, maar wat je verteert en opneem

Meer dan 3,5 miljoen Nederlanders hebben last van spijsverteringsklachten. Heb jij vaak een wc-borstel nodig als je naar het toilet bent geweest of heb je last van een opgeblazen gevoel? Dan is dit artikel zeker de moeite waard voor jou. Lees hier wat oorzaken zijn van spijsverteringsklachten en 7 tips om je spijsvertering te verbeteren.

Veel voorkomende spijsverteringsklachten

Lichamelijke- en darmklachten gaan gepaard met verschillende en vervelende spijsverteringsproblemen. Veel voorkomende spijsverteringsklachten zijn:

  • Brandend maagzuur
  • Rommelingen in je buik
  • Pijn rond de navel
  • Een opgeblazen buik
  • Winderigheid
  • Vermoeidheid
  • Diarree
  • Obstipatie
  • Maag- darmkrampen
  • Slechte adem
  • Boeren en oprispingen

Oorzaken van spijsverteringsklachten

Er zijn veel factoren die ervoor kunnen zorgen dat er spijsverteringsklachten ontstaan. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van spijsverteringsklachten.

  • Antibiotica en medicatie: antibiotica en bepaalde soorten medicijnen zijn soms hard nodig! Helaas doodt antibiotica niet alleen de slechte bacteriën, maar ook onze eigen goede bacteriën wat voor darmklachten kan zorgen
     
  • Maagzuur en stress: om voedingsstoffen op te kunnen nemen is voldoende maagzuur en een goed werkende darm van essentieel belang. Zowel een tekort als te weinig maagzuur staat aan de basis van de spijsvertering. Voor de productie van voldoende maagzuur is histamine en acetylcholine nodig. Deze neurotransmitters worden tijdens stressvolle en allergische situaties ergens anders in het lichaam verbruikt. Beide stoffen zijn dan niet beschikbaar voor vorming van gastrine, welke verantwoordelijk is voor het opwekken van maagzuur. Fysiologisch gezien kunnen we geen spijs (eten)-verteren als we gestrest zijn. Een mooi voorbeeld, in stressvolle situaties ben je in een parasympaticus toestand, ook wel de ‘vlucht toestand’ genoemd. Je hart gaat sneller kloppen, adrenaline wordt geproduceerd en je stofwisseling gaat omhoog. Helaas gaat je spijsvertering hierdoor omlaag, omdat histamine en acetylcholine niet beschikbaar zijn voor het opwekken van maagzuur. ‘Rest en digest’ rijmt in ieder geval niet voor niets.
     
  • Voedselintolerantie: een voedselintolerantie kan heel zorgen voor heel wat spijsverteringsklachten en buikpijn. Dit is vaak moeilijk om zelf te ontdekken, omdat klachten niet direct optreden.
     
  • Omega-6 rijke voeding: plantaardige oliën (zoals zonnebloem-, palm-, soja- en arachideolie olie), vlees, koek en pakjes-en-zakjes bevatten veel omega-6 vetzuren. Dit is een vetzuur welke ontstekingen bevordert en de aanmaak van maagzuur remt. En dat terwijl voldoende maagzuur aan de basis staat voor een optimale spijsvertering. 
     
  • Overbelaste alvleesklier: een onregelmatig eetpatroon, veel eetmomenten op een dag, onvoldoende lichaamsbeweging, een overmaat aan koolhydraten en snelle suikers kan leiden tot een overbelaste alvleesklier. De alvleesklier bestaat uit twee delen, een endocrien gedeelte (waar o.a. insuline wordt geproduceerd) en een exocriene gedeelte (waar spijsverteringsenzymen geproduceerd worden). Bij insulineresistentie (door o.a. een overmaat aan suiker en koolhydraten) wordt de alvleesklier overbelast. Dit gaat ten koste van het exocriene gedeelte. Spijsverteringsenzymen kunnen onvoldoende geproduceerd worden met spijsverteringsklachten tot gevolg.
     
  • Verstoord slaappatroon: slaap is niet direct het eerste waar je misschien aan denkt als je het over de spijsverteringsklachten hebt. Toch vertelt jouw slaappatroon meer dan je denkt. Melatonine, het hormoon dat ervoor zorgt dat je kunt inslapen, dient als activator van je spijsverteringsverteringsenzymen. Pas nadat deze enzymen geactiveerd zijn, kan onze spijs verteerd worden. Een verstoord slaappatroon gaat ten koste van de aanmaak van jouw spijsverteringsenzymen. Je voeding kan hierdoor niet optimaal verteerd worden. 

7 tips om spijsverteringsklachten te verminderen

Wanneer je te hard moet werken, protesteer je. Onze spijsvertering protesteert ook als hij te hard moet werken. Gelukkig kun je zelf eenvoudig een bijdrage leveren aan een goede spijsvertering. Dit zijn 7 tips die je zelf kunt toepassen om je spijsverteringsklachten te verminderen: 

  1. Neem de tijd om te eten. Je kent het wel, eten terwijl je in de auto of achter je bureau zit op het werk. Wat je ook vaak ziet in ‘lunchwandelen’. Toch kun je beter de tijd nemen om rustig te eten en met aandacht te proeven wat je eet, zoals mindfulness eten. Lees hier hoe je eenvoudig mindfulness eten kunt leren. Niet alleen voor je spijsvertering, maar ook voor een gezond gewicht. Bovendien wanneer je rustig eet, creëer je eenvoudig een rust moment op een drukke dag.
     
  2. Kauw goed en vaak. Dit heb je vast al vaker gehoord. Je spijsvertering begint al in de mond. Hier wordt namelijk al een deel van je spijsverteringsenzymen aangemaakt. Als je onvoldoende kauwt en je het eten te snel doorslikt, dan wordt de eerste stap al overgeslagen. Het lichaam moet vervolgens harder werken wat veel energie kost. Nu vraag je je natuurlijk af, ‘hoe vaak moet ik kauwen?’. Dat verschilt per voedingsmiddel. Als je als richtlijn minimaal 15 keer houdt, dan zit je over het algemeen goed. Bovendien, wanneer je goed kauwt, merk je snel genoeg wanneer het tijd is om door te slikken.
     
  3. Drink en eet voldoende vezels. Voor een goede darmwerking is de combinatie tussen voldoende vezels én vocht onmisbaar. Vezels zijn net sponzen, ze trekken veel vocht aan waardoor de voedselbrij in volume wordt vergroot. Dit stimuleert de darmwerking. Fruit, groenten, gebroken lijnzaad, (zelf geweekte en lang gekookte) peulvruchten, noten, zaden en pitten zijn rijk aan vezels. Drink dagelijks minimaal 30 ml per kg lichaamsgewicht. Zorg dat dit voornamelijk bestaat uit water, thee en een max 3 kopjes zwarte koffie per dag.
     
  4. Eet prebiotische voedingsmiddelen. Prebiotische voedingsmiddelen zijn een voedingsbron voor je goede darmbacteriën. Ze helpen de darmbacteriën korteketenvetzuren te produceren en bevorderen hiermee je spijsvertering. Prebiotische voedingsmiddelen die je dagelijks kunt eten zijn chicoreiwortel, aardpeer, uien, prei, knoflook, zuurkool, olijven, gefermenteerde groenten, asperges, gebrokden lijnzaad, zeewier, appel, paddenstoelen, artisjokken en pastinaak. Afgekoelde zetmeelproducten zijn die amper te verteert in je darmen en dienen hiermee als extra vezel. Heb je een restje rijst, pasta of (zoete)aardappel over? Gooi dit dus niet weg, maar eet de volgende dag koud tijdens je lunch of avondeten. 
     
  5. Eet minder snelle koolhydraten. Een gezond gewicht verkleint de kans op spijsverteringsproblemen. Net als de hoeveelheid bewerkte koolhydraten in brood, frisdrank, koek, snoep, kant-en-klaar producten. Geef je alvleesklier rust, zodat deze voldoende spijsverteringsenzymen kan produceren.
     
  6. Eet voldoende vetten. Wist je nog niet dat het eten van vet enorm belangrijk is? Lees hier waarom vet gezond is. Vetten zijn in ieder geval belangrijk om je stoelgang soepel te houden, zodat je makkelijker naar het toilet kunt. Eet regelmatig vette vis (zoals zalm, makreel, sardientjes, haring, paling), lijnzaadolie, noten, olijven, avocado zaden en pitten.
     
  7. Beweeg slim. Wie maakt er nou geen wandeling na het eten? Goed voor de stoelgang wordt vaak gedacht. In tegen deel zelfs. Bewegen na het eten zorgt juist voor spijsverteringsklachten. Spijsverteringsenzymen worden voldoende en optimaal aangemaakt als het lichaam in rust is. Wandel je na het eten, dan is je lichaam niet in rust. Dit geeft een opgeblazen gevoel en winderigheid. Ook kunnen voedingsstoffen niet voldoende worden opgenomen. Beweeg dus slim en wandel of sport vóór je eten.

Dit zijn slechts enkele tips die je zelf al kunt toepassen. Ervaar je nog steeds spijsverteringsklachten na het toepassen van deze tips? Wil je weten wat de oorzaak is van jouw spijsverteringsklachten? Dan help ik je graag! Neem contact op. 

Diëtist Mandy Breure
11 Tips om duurzaam af te vallen zonder dieet
Download mijn gratis e-book en meld je aan voor mijn maandelijkse
nieuwsbrief met tips om duurzaam af te vallen en gezonde recepten.