Zwangerschapsdiabetes: symptomen, diagnose en behandeling

18 mei 2023
zwangerschapsdiabetes

Zwangerschap is een prachtige tijd in het leven van een vrouw, maar het kan ook een tijd van verhoogd gezondheidsrisico zijn, met grotere kans op gezondheidsproblemen zoals zwangerschapsdiabetes. Het komt voor bij ongeveer 1 op de 10 zwangere vrouwen en kan complicaties veroorzaken als het niet goed wordt behandeld. 

Zwangerschapsdiabetes, oftewel diabetes gravidarum, is een tijdelijke vorm van diabetes die ontstaat na de 20e week van de zwangerschap onder invloed van zwangerschapshormonen en het verdwijnt meestal na de bevalling. Het lichaam is in die periode niet in staat om genoeg insuline te produceren, wat nodig is om de bloedsuiker te verlagen.

Gelukkig zijn er ook manieren om je bloedsuiker zelf onder controle te houden en is het niet altijd nodig om medicatie te gebruiken. In dit artikel lees je de symptomen, diagnose en behandeling van zwangerschapsdiabetes.

Wat zijn de symptomen van zwangerschapsdiabetes?

Zwangerschapsdiabetes kan soms geen of weinig symptomen veroorzaken, waardoor het belangrijk is om tijdens de zwangerschap regelmatig je bloedsuiker te controleren. 

Toch kunnen sommige vrouwen de volgende symptomen van zwangerschapsdiabetes ervaren:

  • Vaak dorst hebben
  • Veel moeten plassen
  • Overmatige vermoeidheid of slaperigheid
  • Onverklaarbaar gewichtsverlies of gewichtstoename
  • Vaak infecties krijgen, zoals een blaasontsteking of een schimmelinfectie
  • Wazig zien
  • Kortademigheid of snelle ademhaling

Wat zijn oorzaken van zwangerschapsdiabetes?

Hoewel elke zwangere vrouw risico op zwangerschapsdiabetes loopt, zijn er bepaalde oorzaken die het waarschijnlijker maken dat een vrouw zwangerschapsdiabetes zal krijgen. Deze oorzaken van zwangerschapsdiabetes zijn onder meer:

  • Je hebt overgewicht of obesitas vóór de zwangerschap
  • Diabetes type 2 komt voor in de familie
  • Je hebt een eerdere diagnose van zwangerschapsdiabetes gehad
  • Je hebt een van de volgende etnische achtergronden: Afro-Amerikaans, Afro‐ Caribisch, Midden- Oosters, Hispanic/Latino, Hindoestanen, Marokkaans, Egyptisch, Aziatische vrouwen
  • Een doodgeboren kind in een vorige zwangerschap
  • PCOS

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose van zwangerschapsdiabetes wordt meestal gesteld tussen de 24e en 28e week van de zwangerschap. Dit gebeurt door middel van een orale glucosetolerantietest (OGTT), ook wel de suikertest genoemd. Tijdens deze test drink je een glucose-oplossing van 75 gram, waarna na een uur de bloedsuikerspiegel wordt gemeten. Als deze waarde hoger is dan normaal (>7,8 mmol/l), moet de test worden herhaald voor een definitieve diagnose voor zwangerschapsdiabetes.

In sommige gevallen kan de diagnose van zwangerschapsdiabetes ook worden gesteld op basis van verhoogde nuchtere bloedsuikerspiegels. Vrouwen die een verhoogd risico lopen op zwangerschapsdiabetes worden vaak eerder getest op zwangerschapsdiabetes. Dit is rond de 16e tot 18e week van de zwangerschap.

Welke behandelingen zijn er als je zwangerschapsdiabetes hebt?

Als de diagnose van zwangerschapsdiabetes wordt gesteld, moet je vaker je bloedsuiker controleren en heb je vaker een afspraak bij de verloskundige. Het kan ook betekenen dat je specifieke aanbevelingen krijgt over voeding en lichaamsbeweging, en mogelijk medicatie nodig hebt om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden.

Het doel van de behandeling bij zwangerschapsdiabetes is om de bloedsuikerspiegel binnen een veilig bereik te houden (nuchter én na een maaltijd) om het risico op complicaties te verminderen. In samenwerking met de verloskundige kan de de behandeling van zwangerschapsdiabetes bestaan uit de 4 behandelingen:

  1. Optimale en volwaardige voeding voor de bloedsuiker, jezelf en de baby. Het eten van volwaardige voeding die de bloedsuiker stabiel houdt om een gezonde groei van de baby te bevorderen. Snelle suikers en bewerkte koolhydraten spelen hierin een belangrijke rol en kunnen de bloedsuiker laten stijgen.
  2. Lichaamsbeweging. Regelmatige lichaamsbeweging kan de bloedsuikerspiegel verlagen en de insulinegevoeligheid verbeteren. Dagelijks 30 minuten bewegen draagt hier al aan bij.
  3. Bloedsuiker controleren. Het regelmatig controleren van je bloedsuikerspiegel kan helpen om te bepalen wat het effect is van bewegen en hoe het lichaam reageert op bepaalde voedingsmiddelen. Na aanleiding van de glucosewaarden kunnen voedingstips gegeven worden om de bloedglucose lager te krijgen.
  4. Medicatie: Wanneer het niet lukt om je bloedsuiker door middel van beweging en een aangepast eetpatroon onder controle te houden, kan medicatie tijdelijk worden voorgeschreven.

Er bestaat geen standaard zwangerschapsdiabetes dieet. Het advies wordt altijd op maat gemaakt, omdat de bloedsuiker niet bij iedere vrouw stijgt na het eten van bepaalde producten. Lees hier algemene informatie over wat je beter wel en niet kan eten als je zwangerschapsdiabetes hebt.

Door een goede behandeling van zwangerschapsdiabetes kan het risico op complicaties tijdens de zwangerschap en de bevalling worden verminderd. Bij 50-80% van de vrouwen met zwangerschapsdiabetes zijn beweeg- en voedingsadviezen genoeg om de bloedglucosewaarden stabiel te houden.

Conclusie

Heb je te maken met zwangerschapsdiabetes? Dan kun je met de juiste zorg en behandeling een gezonde zwangerschap hebben en een gezonde baby ter wereld brengen.

Het volgen van een gezond basis voedingspatroon met weinig suiker en zonder bewerkte voedingsmiddelen, regelmatige lichaamsbeweging en het monitoren van je bloedsuikerspiegel zijn essentiële stappen om je bloedsuiker onder controle te houden. Het is ook belangrijk om samen te werken met een team van zorgverleners, waaronder een verloskundige en gespecialiseerde diëtist voor zwangerschapsdiabetes, om de beste zorg en begeleiding te ontvangen.

Door te begrijpen hoe voeding, lichaamsbeweging en andere factoren je bloedsuikerspiegel beïnvloeden, kun je weloverwogen keuzes maken en medicatiegebruik uitstellen of voorkomen. Zo kan je de kans op complicaties verminderen en kan een gezonde zwangerschap en bevalling worden bevorderd.
 

Diëtist Mandy Breure
11 Tips om duurzaam af te vallen zonder dieet
Download mijn gratis e-book en meld je aan voor mijn maandelijkse
nieuwsbrief met tips om duurzaam af te vallen en gezonde recepten.