Ontbijt overslaan: Is het gezond of niet?
Niet iedereen is altijd vroeg uit de veren en nemen de tijd om te ontbijten. Veel mensen draaien zich liever nog een paar keer om als de wekker gaat. Hierdoor wordt het ontbijt vaak overgeslagen.
Ook hoor ik in de praktijk vaak mensen zeggen dat ze het ontbijt overslaan, omdat ze denken dat dit beter is om af te vallen. Maar wat gebeurt er eigenlijk echt als je het ontbijt overslaat? En is dit nu wel een goed idee als je gezond wilt afvallen? Ik vertel het je in dit artikel.
Zorgt het ontbijt dat je ‘motor’ aan gaat?
Al jaren wordt veronderstelt dat het ontbijt de belangrijkste maaltijd is, omdat je ‘motor’ hierdoor wordt gestart. Dit klopt niet helemaal en ligt iets genuanceerder. Je lichaam kan namelijk brandstof halen op twee manieren:
- brandstof door middel van wat je eet en drinkt
- brandstof door middel van opgeslagen voorraden (zoals lichaamsvet en opgeslagen glucose in de lever)
Als je niet ontbijt, en dus geen brandstof binnenkrijgt via je eten of drinken, betekent dit niet dat je ‘motor’ niet start. Je lichaam haalt dan energie uit opgeslagen reserves, zoals vetvoorraden en opgeslagen energie in lever- en spiercellen. Super handig dus als je een tijd niet gegeten hebt. Wist je dat je zeker 2 maanden zonder eten kan? Het lichaam maakt dan gebruik van de voorraden die het heeft opgeslagen. Handig toch?
Het woord ‘ontbijt’ vervang ik liever door ‘eerste maaltijd’. Als je namelijk je ontbijt overslaat, betekent dit dat je ook op een later moment in de ochtend of begin van de middag een maaltijd kunt eten. Dat is dan automatisch je eerste maaltijd van die dag. Het maakt niet uit op welk tijdstip dit plaatsvindt. Om 10.00 uur, maar dit kan ook om 12.00 uur.
Het ontbijt ansich is niet de belangrijkste maaltijd om je ‘motor’ op gang te brengen, maar het is wel belangrijk hoe je eerste maaltijd er uit ziet. En natuurlijk ook wat je de rest van de dag eet. Als je je eerste maaltijd pas eet om 12.00uur omdat je dan denkt af te vallen, maar om 16.00 uur de snoepkast induikt omdat je giert van de honger dan is het dus niet zo verstandig. Het ontbijt overslaan is op deze manier dus geen goed idee, omdat dit overgewicht en obesitas stimuleert.
Wat gebeurt er als je je ontbijt overslaat?
Mensen die niet ontbijten doen dit vaak omdat ze aan intermittent fasting doen. Door je ontbijt over te slaan ontstaat er een vastenperiode. Tijdens deze periode haal je dus brandstof uit de voorraden die opgeslagen zijn in je lichaam.
Dit ontstaat omdat het insulinegehalte laag is en het lichaam hierdoor in staat is om energie vrij te maken voor het verbranden van lichaamsvetten. Mensen die insulineresistent zijn of diabetes type 2 hebben, hebben hier veel meer moeite mee. Dit komt omdat er te veel insuline in het lichaam aanwezig is en je lichaam heeft dan moeite met het verbranden van de reserves die het heeft.
Met alleen het overslaan van je ontbijt ben je er niet. Het is daarnaast net zo belangrijk wat je de rest van de dag eet. Het is namelijk niet de bedoeling dat je minder eet, maar anders eet. Je kunt prima 3 maaltijden eten binnen een korter tijdsbestek. Eet je bijvoorbeeld maar twee maaltijden per dag, dan is de kans groot dat je om 16.00 uur om om 21.00 uur voor de bijl gaat voor iets lekkers. En dat is meestal niet iets gezond, maar chips, snoep of soep uit een pakje.
Er zitten zowel voor- als nadelen aan het overslaan van je ontbijt en dit is dus niet voor iedereen geschikt.
Voordelen van het overslaan van het ontbijt
Wat zijn de voordelen van het ontbijt overslaan (als je later geen snacktrek krijg):
- het houdt je bloedsuiker stabieler
- het houdt je humeur stabieler
- het remt ontstekingen
- de insulineresistentie vermindert
- de insulinespiegel daalt
- cholesterolwaarden kunnen verbeteren
- de leververvetting vermindert
Wat zijn de nadelen van het overslaan van het ontbijt?
Het overslaan van het ontbijt heeft voordelen maar helaas ook nadelen:
- je krijgt een tekort aan vitamines en mineralen
- je krijgt een tekort aan energie (calorieën)
- je kunt eerder snacktrek krijgen als je niet voldoende eet
- door onvolwaardige voeding kun je sneller aankomen
Als je tijdens je eerste maaltijd niet genoeg calorieën binnenkrijgt, kan dat leiden tot constante honger, een verminderde productiviteit gedurende de dag en een verminderde concentratie.
Wat is een gezond ontbijt?
Een gezond ontbijt mag dus op elk moment van de dag en tijd plaatsvinden. Het is hierbij belangrijk dat dit een verzadigend genoeg ontbijt is, waar je zeker wel 3 á 4 uur op moet kunnen teren. Hierbij zijn vetten en eiwitten enorm belangrijk, omdat deze voor uren verzadigen en snacktrek tussendoor voorkomen. Wees dus niet bang voor vet!
Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld:
- Ricotta en citroenpannenkoekjes
- Griekse yoghurt met gemengde noten
- Hüttenkäse ontbijt bowl
- Notenbrood met volle kaas
- Flinke uitsmijter
Conclusie
Om een goede kickstart van de dag te hebben is het belangrijker om te kijken wát je eet en wat de kwaliteit hiervan is. Het ontbijt volledig overslaan kan leiden tot een verlangen naar ongezonde voeding en kan op den duur juist bijdragen aan gewichtstoename.
Wil je profiteren van de voordelen door het ontbijt over te slaan? Zorg dan dat je eerste maaltijd voldoende en verzadigend is én dat je de uren daarna voldoende eet, om geen calorie tekort te krijgen.
nieuwsbrief met tips om duurzaam af te vallen en gezonde recepten.