Alcohol en diabetes, hoe zit dat?

27 juni 2021
alcohol

‘Mag ik nog alcohol drinken?’ en ‘kan ik beter wijn drinken dan bier?’ zijn door mensen met diabetes type 2 veel gestelde vragen in mijn praktijk. Als je diabetes hebt, is het effect van alcohol op je lichaam anders dan bij iemand zonder diabetes. Alcohol heeft namelijk een groot effect op je bloedsuiker.

Ga je voor een persoonlijk diabetes dieet of wil je liever gewoon snel afvallen? In dat laatste geval lukt het je vast wel om 6 weken geen alcohol te drinken. Maar lukt dit ook de rest van je leven? Waarschijnlijk niet, want crashdiëten werken niet.

Ik ga je niet vertellen dat je gerust elke dag een glaasje wijn kunt drinken. Maar begrijpen wat het effect is van alcohol op je bloedsuiker én bewust met alcohol omgaan kan wel helpen bij de beslissingen die je maakt. Ik vind dat er geen verboden producten zijn. Jij bepaalt namelijk zelf wat je wel of niet eet en drinkt en kiest dan ook voor het effect daarvan.

Maar hoe zit het nu met alcohol diabetes type 2? 

Wat doet alcohol met de bloedsuiker?

Geen alcohol drinken is voor iedereen het beste, of je nu diabetes type 2 hebt of niet. Alcohol en diabetes zijn in ieder geval geen goede combinatie: een glas alcohol laat na het drinken de bloedsuikerwaarden eerst stijgen. Zeker als het drankje veel koolhydraten bevat, zoals mixdrankjes. Na enkele uren verlaagt het daarentegen juist de bloedsuiker wat kan leiden tot een hypoglykemie (een te lage bloedsuiker). 

De lever speelt hierbij een belangrijke rol. De levert maakt normaal gesproken zelf glucose aan op het moment dat je een lange tijd niet eet of iets drinkt wat energie levert om de bloedsuikerspiegel op peil te houden.

De lever is een belangrijk orgaan, omdat dit ook je ‘ontgiftingsfabriek’ is in je lichaam. Het maakt schadelijke stoffen onschadelijk en deze het lichaam verlaten. 80% van de mensen met diabetes type 2 heeft al een vervette lever. Alcohol kun je dan zeker zien als olie op vuur. 

Leververvetting kan ontstaan door het gebruik van alcohol, maar ook door het eten van snelle koolhydraten en veel frisdranken drinken.

Alcohol is net als medicijnen en uitlaatgassen een gifstof voor je lichaam. Wanneer je alcohol drinkt, is de lever druk bezig met het afbreken van de alcohol. De lever kan dan niet ook nog bezig zijn met het aanmaken van glucose om je bloedsuiker op peil te houden. Hierdoor ontstaat een lage bloedsuiker, ook wel hypoglykemie genoemd. Na een avondje drinken kan dit nog wel minimaal 8 uur aanhouden. De lever kan ca. 0,1 gram alcohol per kg lichaamsgewicht per uur afbreken. Dat betekent dat bij een persoon van 70 kilo het bijna 1,5 uur duurt om de alcohol uit 1 glas bier te verwerken. 

En misschien herken je het wel: na enkele glaasjes alcohol wordt je wat hongerig en neemt de behoefte toe om wat te eten flink toe. Je lichaam vraagt om iets wat snel energie levert, zodat er weer glucose in de bloedbaan komt. 

Ongemerkt wordt er bij het drinken van alcohol dus ook veel gesnoept en gesnackt.

Alcohol en diabetes type 2

Mensen met diabetes type 2 die ook bloedsuikerverlagende medicatie gebruiken én alcohol drinken kunnen flink in de problemen raken. Vooral in de nacht brengt dit een risico met zich mee. 

De lever is uren bezig om de alcohol af te breken, waardoor de bloedsuiker flink kan dalen en je zelfs een hypoglycemie kan krijgen. Door alcohol voel je de hypoglykemie minder goed aankomen. De verschijnselen van een hypoglykemie zijn vergelijkbaar met die van dronkenschap en wordt hierdoor niet altijd opgemerkt. 

Vooral in de nacht brengt dit een risico met zich mee. Doordat je in een diepe slaap raakt, wordt de hypoglykemie niet altijd opgemerkt. Je wordt hierdoor minder goed wakker en het kan zelf leiden tot bewustzijnsverlies. 

Misverstanden

Een veelvoorkomend misverstand bij mensen met diabetes type 2 is dat je in de avond niet meer iets hoeft te eten als je wat gedronken hebt. 

Na het lezen van bovenstaande weet je echter dat de bloedsuiker flink kan dalen na het drinken van een glas alcohol en kan leiden tot een hypoglykemie. Eet dus altijd iets als je er voor kiest om wel een glas alcohol te drinken. Zo voorkom je eerder een hypoglykemie.

Ook voor mensen met een voorstadium van diabetes type 2 helpt het om bewust met alcohol om te gaan.

Tips om bewust met alcohol om te gaan

Je weet nu wat alcohol kan doen met je bloedsuiker als je diabetes type 2 hebt. Ik vertel je dan ook niet dat je nooit meer alcohol zou moeten drinken. Jij maakt hierin een eigen keuze. 

Wel geef ik je aan aantal tips om hier bewust mee om te gaan, zodat je een te lage bloedsuiker kan voorkomen:

  • Controleer je bloedsuiker goed als je alcohol drinkt én zeker voor het slapen gaan
  • Als je alcohol drinkt, drink dit dan niet op een lege maag. Koppel dit dan bij voorkeur aan een eetmoment, zoals het avondeten. Zo voorzie je jouw lichaam van glucose voor de bloedbaan
  • Indien nodig moet diabetes medicatie worden bijgesteld (doe dit nooit op eigen initiatief maar laat je eerst goed informeren)
  • Zorg dat er iemand bij je is die weet van je diabetes
  • Drink je later op de avond? Eet er dan iets bij met langzame koolhydraten wat ook lang verzadigt, zoals koolhydraatarm of volkoren brood of crackers met beleg zoals kaas, ei of vis
  • Kies je er bewust voor om alcohol te drinken? Vergeet dan niet te genieten

Heb jij diabetes type 2 en wil je weten hoe ik je kan helpen of wil je juist diabetes medicatie afbouwen? Neem dan contact op!

 

Diëtist Mandy Breure
11 Tips om duurzaam af te vallen zonder dieet
Download mijn gratis e-book en meld je aan voor mijn maandelijkse
nieuwsbrief met tips om duurzaam af te vallen en gezonde recepten.